Euskal pilota
Irun betidanik pelotarekiko
zaletasun handia izan du, baina urteak pasa ahala zaletasun ori galtzen joan da
eta hirian ez dauka leheno izan zuen garrantzi berdina. Hasieran Irunen laxoa
jokora asko jokatzen zen Bidasoa aldean, afizio edo zaletasun handia baizegoen
eta zaletasun hau ikusi daiteke 1843 urtean Irungo urdanibia plazan jokatu zen
partida batean. Denen esanetan edo idazkiek frofatzen duten bezala, partidu
hura pilotaren historian inoiz jokatu den partidurik famatuena da, 12.000
pertsona elkartu ziren urdanibia plazan 1843 urteko abuztuaren 9an. Partidu hau
gipuzkoarren eta euskal-frantsesen artean jokatu zen, non euskal-frantsesak
garaileak atera ziren. Partidan edozein motako apustuak ikusi ziran, esaterako,
idiak, ardiak, baserriak, negozioak… jokatuz.
Geroago, laxoa jokoa iparralde
eta baztan aldean garrantzi gehiago hartu zuen eta Irungo jendea esku pilotari
garrantzi gehiago eman zion, 1909an Irunen euskal jai frontoia irekia eraiki
zen eta egunero jendez gainezka zegoen pilotan jokatzeko. beranduago 1935ean
Urazun pilotalekua eraiki zen eta hemendik pelotari batzuk atera ziren eta
maila altuko hainbat partidu ikusi zitezkeen. Euskal jai frontoia jende guztia
jokatzeko erabiltzen zen eta uranzuko pilotalekua aldiz jende onak
entrenatzeko, pilota partidu onak antolatzeko… geroago eskubaloiko Bidasoa
taldeak instalazio honetan jokatzen hasi zen, eta oso leku miresgarri eta
kuttuna bihurtu zen Irungo hiritarrentzat.
Nahiz eta Irunen, laxoa nahiko
famatua izatera iritxi zen eta esku pilota ere bai, Irungo hiria euskal pilotan
nabarmentzen da trinketeko jokamoldeegatik, Irunek fama asko dauka trinketeko
munduan, estatu mailan trinquete instalazio gehienak izan dituena da eta
bertako instalazioetatik jende oso onak atera dira, olimpikoak, munduko txalpeketara
joandakoak, europako txapelketak, estatu mailako txapeldunak… hasieran larruzko
paletak zale asko erakartzen zituen eta larruzko paletara asko jokatzen zen
trinketean, eskuz ere jokatzen zen baina oso gutxi, eta Irungo jendeak fama
asko hartu zuen trinketeko paleta goma jokamoldean, Irun estatu mailan paleta
gomako jokamoldean espainiako selekzioari jende gehien aportatu diona da eta
emen ikus daiteke Irunek izan duen garrantzia eta oraindik daukan garrantzia
jokamolde honetan.
Irunek historikoki elkarte famatu bat dauka
pilota munduarekin lotzen dena eta hau Kurpil kirolak da 1944 urtean
sortutakoa, nahiz eta hasieran eskuzko jokamoldeak bultzatu, paletako
jokamoldean fama gehien izan du, orain dela gutxi, 1995ean beste elkarte bat
sortu zen, ramuntxo trinkete elkartea, eta ezkeroztik bi elkarteen arteko lehia
oso polita eta interesgarria da. Bi elkarte hauek oso famatuak dira trinketeko
munduan, eta bertan espainia mailako jokalaririk hoberenak elkartzen dira.
(mundialistak, olimpiadak jokatutakoak, espainiako txapeldunak…).
No hay comentarios:
Publicar un comentario